Skip to main content
Humanities LibreTexts

1.8: Matumizi ya Lugha

  • Page ID
    79900
  • \( \newcommand{\vecs}[1]{\overset { \scriptstyle \rightharpoonup} {\mathbf{#1}} } \) \( \newcommand{\vecd}[1]{\overset{-\!-\!\rightharpoonup}{\vphantom{a}\smash {#1}}} \)\(\newcommand{\id}{\mathrm{id}}\) \( \newcommand{\Span}{\mathrm{span}}\) \( \newcommand{\kernel}{\mathrm{null}\,}\) \( \newcommand{\range}{\mathrm{range}\,}\) \( \newcommand{\RealPart}{\mathrm{Re}}\) \( \newcommand{\ImaginaryPart}{\mathrm{Im}}\) \( \newcommand{\Argument}{\mathrm{Arg}}\) \( \newcommand{\norm}[1]{\| #1 \|}\) \( \newcommand{\inner}[2]{\langle #1, #2 \rangle}\) \( \newcommand{\Span}{\mathrm{span}}\) \(\newcommand{\id}{\mathrm{id}}\) \( \newcommand{\Span}{\mathrm{span}}\) \( \newcommand{\kernel}{\mathrm{null}\,}\) \( \newcommand{\range}{\mathrm{range}\,}\) \( \newcommand{\RealPart}{\mathrm{Re}}\) \( \newcommand{\ImaginaryPart}{\mathrm{Im}}\) \( \newcommand{\Argument}{\mathrm{Arg}}\) \( \newcommand{\norm}[1]{\| #1 \|}\) \( \newcommand{\inner}[2]{\langle #1, #2 \rangle}\) \( \newcommand{\Span}{\mathrm{span}}\)\(\newcommand{\AA}{\unicode[.8,0]{x212B}}\)

    Zoezi la kwanza: Marudio ya Ngeli

    Regina na mama mmoja Mtanzania.
    Tumia maneno yafuatayo badala ya kitu.  Tunga sentensi kama unavyoonyeshwa katika mfano.
    [Regina is a Tanzanian lady.  Use the following words instead of kitu.  Form sentences as shown in the pattern. You may use pictures from the internet  instead of the words below.]

    MFANO              A            Kitu kimoja kilimsaidia Regina.
    B            Kitu gani?
    A            Ng’ombe. [Mwanafunzi abuni  jibu lake.]

    1            kijiji
    2            mwanamke
    3            kijana
    4            ng’ombe
    5            barua
    6            shamba
    7            Tumia maneno yako.

    [PATTERN:   A: One thing helped Regina.  B: What thing?    A: Cattle/cows.
    [The student makes up his/her own answer.]

    Zoezi la pili: Marudio ya Tensi- Kanusha Wakati Uliopo  
    Badilisha sentensi kama unavyoonyeshwa hapa chini.
    [Review of the tenses.  Negate the present tense.   Change the sentences as shown below.]

    MFANO                A            Je, Regina anakaa Dar es Salaam?
    B            Hapana, (Regina) hakai Dar es Salaam.

    [PATTERN:   A: Does Regina live in Dar es Salaam?   B: No, (Regina) she doesn’t live in DSM.]

    jibu. 

    1          Je, tunasema Kichina hapa?                                                             
    2          Je, unafahamu kila kitu?
    3          Je, mnafanya kazi kwa bidii?
    4          Je, wanafunzi wanajibu?
    5          Je, Ukerewe unajulikana?
    6          Je, miaka inapita?
    7          Je, upepo unavuma?
    8          Je, kazi inatosha?
    9          Je, majirani wanasema?

    Zoezi la tatu: Kanusha Wakati Uliopita, na Wakati Ujao 
    Tumia sentensi zilizopo katika  Zoezi la pili.
    [Negate the past tense, and the future tense.  Use the sentences in Exercise 2.]

    Zoezi la nne:Vimilikishi  (Binadamu na vimilikishi vyake.)
    Jaza nafasi.
    [Possessives.  (Human beings and their possessives.)   Fill the gaps.]

    1          baba    __ake  jibu.                      
    2          mama   __angu
    3          mume   __ake
    4          dada   __ako
    5          mgeni   __enu
    6          binti   __ao
    7          mwanafunzi   __etu
    8          kiongozi   __etu
    9          Tumia neno lako.

    Zoezi la tano: Virejeshi
    Tunga sentensi kama unavyoonyeshwa katika mfano.
    [The Relatives.  Form sentences as (you are) shown in the pattern.]

    MFANO          *          nyama
    A          Sitaki nyama iLIyooza.
    B          Bila shaka. Tuna nyama nzuri iSIyooza.

    1          chakula
    2          mkate
    3          maziwa
    4          nyanya
    5          embe
    6          yai
    7          samak
    8          Tumia neno lako.

    [PATTERN. *  Meat      A.  I don’t want rotten meat/meat that is rotten.
    B. Of course. We have good meat which isn’t rotten/bad.]

    Zoezi la sita: Virejeshi
    Tafsiri. [The Relatives.   Translate.]

    1          The girl who was known as Rosa Mistika was fifteen.
    2          The author who wrote Rosa Mistika comes from Nansio.
    3          Kikerewe is a language which is spoken in Ukerewe.
    4          The father wasn’t someone known as a good teacher. […wasn’t a person who
    was known as…]
    5          Andika sentensi yako.

    Zoezi la saba: Mazumgumzo
    Mwanzo wa muhula: mazungumzo baada ya likizo.
    Ongea na wanafunzi wenzako kwa dakika 5 – 10, kisha mweleze mwalimu habari hizo.

    1.          Ulikaa wapi wakati wa likizo?
    2.         Ulifanya nini?
    3.         Ulikuwa na afya nzuri? Uliumwa?
    4.         Ulifurahi zaidi kufanya nini?
    5.         Uko tayari kusoma tena?
    6.         Umesahau Kiswahili sana?
    7          Umeshanunua vitabu vyote?
    8.         Je, utahudhuria Meza ya Kiswahili?
    9.         Je, unaweza kumsaidia mwanafunzi wa mwaka wa kwanza?
    10.       Karibu uulize maswali yako wewe.


    1.8: Matumizi ya Lugha is shared under a CC BY-NC-SA license and was authored, remixed, and/or curated by LibreTexts.

    • Was this article helpful?